Đau đầu: Cơ chế bệnh sinh, Chẩn đoán và các hướng dẫn Điều trị

NỘI DUNG CHÍNH

– Bệnh nhân bị rối loạn đau đầu đã biết biểu hiện một sự thay đổi về đặc điểm đau đầu cần được đánh giá các nguyên nhân nghiêm trọng có thể gây nên.

– Thăm khám lâm sàng ở bệnh nhân đau đầu cơ bản tập trung vào trạng thái tinh thần, khám mắt, dấu hiệu màng não, khám thần kinh, chủ yếu là các dây thần kinh sọ (Cranial nerves, CNVs) II, III, IV và VI, cũng như các vùng đặc hiệu tại não bộ.

– Đau đầu nguyên phát từ nhẹ tới vừa và không đặc hiệu được điều trị bằng giảm đau không steroid (NSAIDs). Đau đầu nhiều có thể được điều trị bằng đối vận dopamine không phải đường uống (metoclopramide hoặc prochlorperazine), các thuốc đặc hiệu với migraine (triptans), hoặc NSAIDs (Ketorolac). Các thuốc giảm đau opioid không được chỉ định để điều trị đau đầu nguyên phát.

– Đa số bệnh nhân đau đầu không cần chụp hình sọ não. Khi làm, chẩn đoán hình ảnh là chuyên biệt cho các yếu tố đặc hiệu khi cân nhắc các chẩn đoán phân biệt.

– Chẩn đoán phân biệt của đau đầu nặng bao gồm xuất huyết dưới nhện (SAH) hoặc các xuất huyết nội sọ khác (ICH), huyết khối tĩnh mạch sọ, và bóc tách động mạch sọ. (Bảng 16.1)

– Ở những bệnh nhân nghi ngờ SAH, tiếp cận từng bước theo Ottawa SAH, chụp cắt lớp vi tính sọ não, kèm chọc dịch não tủy và/hoặc chụp cắt lớp vi tính mạch máu sọ não.

– Nên dùng kháng sinh trước khi tiến hành chọc dịch não tủy nếu nghi ngờ viêm màng não.

KIẾN THỨC NỀN TẢNG

Thực trạng và tầm quan trọng

Đau đầu vẫn còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu khi tới phòng cấp cứu (ED). Phần lớn bệnh nhân có than phiền về đau đầu trước đó không có nguyên nhân y khoa nghiêm trọng gây ra vấn đề trên. Phần lớn nguyên nhân đau đầu nguyên phát thường thấy là lành tíh, như đau đầu tension và đau nửa đầu (migraine). Phần nhỏ đau đầu là gây ra bởi các nguyên nhân y khoa bên dưới hoặc các tình trạng ngoại khoa mà cần sớm chẩn đoán và điều trị. Tỷ lệ thấp các bệnh nghiêm trọng tạo ra hiệu ứng “một cây kim trong đống rơm”, và đau đâu là một biểu hiện dễ bỏ sót gây sai sót ở phòng cấp cứu dù cho các chẩn đoán hình ảnh bị lạm dụng với các tình trạng đau đầu lành tính. Dù chỉ xuất hiện ở một phần nhỏ bệnh nhân biểu hiện đau đầu cấp tính khi tới phòng cấp cứu nhưng nguyên nhân quan trọng nhất, nguy hiểm tới tính mạng của đau đầu đột ngột dữ dội là SAH. Không may đây là chẩn đoán bị bỏ qua nhiều nhất khi thăm khám ban đầu ở 25% bệnh nhân. Các nguyên nhân đáng kể có thể nguy hiểm tới tính mạng khác gây đau đầu ít khi xảy ra hơn. Như với SAH, các rối loạn nghiêm trọng khác (viêm màng não, ngộ độc co, viêm động mạch thái dương, glaucoma góc đóng cấp tính, ICH, huyết khối tĩnh mạch não và tăng áp lực nội sọ do tổn thương chiếm chỗ hoặc tăng huyết áp nội sọ vô căn (IIH) có thể liên quan tới các yếu tố bệnh sử và các dấu hiệu lâm sàng đặc hiệu gợi ý chẩn đoán

Xem đầy đủ tại đây: https://nhathuocngocanh.com/dau-dau/